Мая Радзіма — Беларусь
Исторические места Беларуси
Беловежская пуща
Самым красивым местом в Белоруссии можно смело назвать Беловежскую пущу, величественн
ые многовековые леса которой хранят в себе богатую коллекцию редчайших природных сокровищ. Огромный заповедник, расположенный на территории Белоруссии и Польши, является крупнейшим лесным массивом в Центральной Европе, сохранившимся практически в первозданном виде с XIII века. Национальный парк известен своими почтенными дубами-великанами, возвышающимися над лесной чащей уже более шестисот лет. В глухих зарослях обитают олени, рыси, вепри, медведи и другие дикие животные. Настоящей гордостью Беловежской пущи и ее символом является властелин лесов, крупнейшее в Европе наземное млекопитающее – европейский зубр. В демонстрационных вольерах кроме «коренных жителей» белорусского леса можно увидеть различных экзотических животных, среди которых страус, пятнистая лань и енотовидная собака.
На территории Беловежской пущи находится Поместье Деда Мороза – настоящая ожившая сказка для детей и взрослых. Приехав сюда в канун Нового года, можно побывать в прекрасном тереме Деда Мороза, заглянуть на поляну Двенадцати Месяцев и понаблюдать за Волшебной Мельницей, которая превращает плохие поступки в пыль.
Мирский замок
В Гродненской области, в небольшом городском поселке с интересным названием Мир, находится настоящая жемчужина белорусской готической архитектуры – Мирский замок. История этого красивого места в Белоруссии началась в первой половине XVI века, когда на территории современной страны находилось Великое княжество Литовское. Первоначально Мирский замок служил загородной резиденцией богатого литовского князя Юрия Ильинича, который на зависть соседям возвел в своем имении не просто замок, а настоящую крепость с мощными каменными стенами, сторожевыми башнями, оружейными бойницами и воротами, защищенными металлической решеткой. В конце XVI столетия красивый замок перешел во владение рода Радзивиллов – могущественной династии литовских магнатов. Они продолжили укрепление замка, окружив его земляным валом и рвом с водой. Во внутреннем дворе был возведен дворец и благоустроен очаровательный итальянский сад.
Сегодня гости Мирского замка могут не только полюбоваться его уникальной архитектурой и изысканным интерьером, но и посетить музей и картинную галерею. В подземельях замка находится изумительный ресторан в средневековом стиле, где можно отведать блюда, служившие украшением княжеского стола. Окунуться в настоящую атмосферу средних веков можно во время традиционных рыцарских турниров и летних музыкальных фестивалей, привлекающих множество туристов из разных стран мира.
Центральный ботанический сад Национальной академии наук Белоруссии
Несвижский замок
Несвижский замок, великолепная резиденция богатейшей литовской династии Радзивиллов, по праву принадлежит к числу красивейших достопримечательностей Белоруссии. Строительство Несвижского замка началось в середине XVI столетия по распоряжению князя Николая Радзивилла Черного. Над проектом работали голландские военные архитекторы, заложившие основы будущей мощной и неприступной крепости. Позже, в конце XVI века, его сын, Николай Радзивилл Сиротка, продолжил строительство замка. По его распоряжению за крепостными стенами был выстроен прекрасный дворец. Замок был отлично защищен: он был окружен высоким земляным валом, мощной каменной крепостью и рвом с водой, а на его территории находились потайные подземные ходы, склады с оружием, а также первая в Белоруссии пушечная мастерская.
Окончательный образ Несвижского замка сформировался в конце XVIII века, когда князь Кароль Станислав Радзивилл превратил его в великолепный дворцово-замковый комплекс. Роскошный интерьер дворца украшали фрески на тему военных триумфов, галерея портретов династии Радзивиллов, изящные фаянсовые скульптуры. Стены были декорированы дорогими голландскими изразцами, а полы были покрыты добротным дубовым паркетом. До сих пор ходят легенды о несметных сокровищах династии Радзивиллов, спрятанных в тайниках замка. Сегодня Несвижский замок является не просто красивым памятником, но одним из самых посещаемых мест Белоруссии. Здесь устраиваются рыцарские турниры, реконструкции военных сражений и торжественные балы, увлекающие посетителей замка в незабываемое историческое путешествие.
Троицкое предместье Минска
Старинный колоритный квартал Троицкое предместье известен как один из самых живописных уголков Минска. Нарядные разноцветные фасады домов 
с черепичными крышами, сувенирные лавочки, антикварные магазинчики и уютные кофейни притягивают в Троицкое предместье многочисленных туристов из разных стран мира. Первые поселения на Троицкой горе возникли в далеком XII столетии. Предместье быстро разрасталось и вскоре превратилось в торгово-административный центр Минска с самой крупной в городе торговой площадью – Троицким рынком. Здесь жили состоятельные люди: купцы, ремесленники, военные, зажиточные крестьяне. Свое название квартал получил благодаря первому католическому храму в Минске – костелу Пресвятой Троицы, построенному здесь в конце XIV века великим литовским князем Ягайло. В XIX веке деревянные постройки предместья сменились прочными каменными зданиями, которые сохранились до наших дней. Сегодня Троицкое предместье является интереснейшим естественным архитектурным музеем в Белоруссии. Его уютные улочки и самобытные здания в точности сохранили стиль городского квартала XIX столетия. Побывать здесь, несомненно, будет интересно каждому гостю белорусской столицы.
Гомельский дворцово-парковый ансамбль
Великолепный дворцово-парковый ансамбль в центре Гомеля принадлежит к числу красивейших архитектурных достопримечательностей Белоруссии, недаром его иногда называют «Белорусский Петергоф». История этого уникального архитектурного комплекса началась в XVIII веке, когда граф Петр Александрович Румянцев получил от Екатерины II в награду за свою воинскую доблесть живописную «деревеньку Гомий» на берегу реки Сож. Вскоре по указу графа здесь был возведен дворец в стиле раннего классицизма. В середине XIX века имение переходит во владение генерала-фельдмаршала Ивана Федоровича Паскевича. Он усовершенствовал дворец и разбил вокруг него грандиозный парк с фонтанами, озерами и редкими растениями из разных уголков земного шара. После проведенных изменений Гомельский дворцово-парковый ансамбль приобрел славу одной из лучших усадеб Российской империи. Сегодня это место пользуется огромной популярностью среди гостей Гомеля: в старом живописном парке можно долго гулять в тени вековых дубов, сосен и кедров, а дворец Румянцевых и Паскевичей восхищает своим роскошным интерьером и интереснейшей музейной экспозицией. Гомельский дворцово-парковый ансамбль – одна из главных достопримечательностей Белоруссии, посещение которой никого не оставит равнодушным.
Нарочанский национальный парк
Нарочанский национальный парк – красивейший заповедный край и самый популярный курортный регион Белоруссии, известный своими кристально чистыми озерами ледникового происхождения. В этих живописных местах обитают редкие виды животных и птиц, увидеть которых можно во время экскурсии. Настоящей жемчужиной национального парка и самым большим озером Белоруссии является озеро Нарочь, привлекающее многочисленных туристов из разных стран мира. Здесь предусмотрены все возможности для отдыха на любой вкус: организуются увлекательные пешеходные, велосипедные и водные прогулки, мини-круизы на пароходе, дайвинг и рыболовные туры. На территории гостеприимного Нарочанского края расположены многочисленные санатории, гостиницы, автокемпинги и гостевые дома. Нарочанский национальный парк – прекрасное место в Белоруссии, где можно насладиться очарованием природы и восстановить свои силы вдали от городской суеты.
Этнографическая белорусская деревня
https://www.belta.by/culture/view/top-10-istoricheskih-mest-belarusi-189895-2016
Кансультацыя для бацькоў "Давайце размаўляць па-беларуску!"
КАНСУЛЬТАЦЫЯ ДЛЯ БАЦЬКОЎ
"ДАВАЙЦЕ РАЗМАЎЛЯЦЬ ПА-БЕЛАРУСКУ!"
Часцей за ўсе бывае так, дзіця ідзе ў першы клас, а не толькі не ведае беларускай мовы, але, нават, ніколі і не чула яе меладычнасці і чысціні. Бацькі з жахам садзяцца з сынам, або з дачкой рабіць дамашнюю работу па-беларускай мове і адчуваюць, што ахапіць неахопнае адразу не атрымліваецца. Згублены нейкі перыяд часу, калі можна было далучаць дзіця да роднай мовы яшчэ з маленства. Што рабіць? Плаціць грошы рэпетытарам, альбо ёсць іншы варыянт рашэння праблемы? Прапануем маладым бацькам некалькі парад паступовага знаёмства дзяцей дашкольнага ўзросту з роднай мовай.
Па-першае, калі ваша дзіця наведвае дашкольную установу, то вы павінны ведаць, што у дзіцячым саду праыводзяцца заняткі на беларускай мове. Акрамя таго, праводзяцца фальклорныя святы, напрыклад “Сустракаем вясну”, на якіх дашкольнікаў знаёмяць з культурай беларускага народу, яго мовай, традыцыямі, абрадамі, рамёсламі. На гэтыя святы заўсёды запрашаюцца бацькі. Вось вам і першая ступень адукацыі маленькіх беларусаў.
А далей бацькам трэба развіваць дзіця самастойна ў сям’і. З чаго пачаць? Пачніце з калыханак, чытання кніжак-малютак, прывітання на роднай мове. Затым звярніцеся да збораў ў садок у гульневай форме. “А давай апранацца па-беларуску!” – прапануйце малышу. І называйце яго адзенне: шкарпэткі, насоўка, кішэнька, каўнерык, гузікі, боцікі і г.д. Праз некалькі дзён ваша дзіця без памылак будзе знаходзіць адпаведную рэч, а потым і само назаве яе па-беларуску.
На кухне хай маці пазаве дачушку гатаваць ежу па-беларуску. Назвы садавіны, гародніны, электрапрыбораў дзеці запомняць хутка і з задавальненнем будуць ужываць іх у размове з іншымі людзьмі. Тым часам тата, займаючыся рамонтам кватэры, разам з сынам разбіраюцца, якія патрэбны цвікі, гаечныя ключы, дошкі, шпалеры і іншае.
Ідучы па вуліцы з маленькім грамадзянінам Беларусі, раскажыце яму аб памятніках архітэктуры вашага гораду, назавіце па-беларуску назвы крамаў, транспарту, дрэвы ў парку, хатніх і дзікіх жывёл. Не трэба навязваць малышу размову, калі ён змарыўся, хоча адпачыць або пагуляць. Рухайцеся паступова, але ўпарта і тады, калі ваша дзіця пойдзе у школу, вы убычыце, што нездарма бавілі з ім час, далучаючы яго да роднай мовы.
Лічыце, гэта займае шмат часу, ці патрабуе дадатковых ведаў?
Не? Тады,не адкладаючы, бярэмся за работу.
http://kobrin.edu.by/ru/main.aspx?guid=79171
Загадчык І.І.Бірук
День роднай мовы - 21 лютага
Не саромся, беларус, гаманіць па-свойму – на роднай мове бацькоў і дзядоў сваіх. Шануй сваю мову, шануй свае песні, свае казкі, звычаі і ўсё роднае – гэта спадчына дзядоў і вялікі нацыянальны скарб. Толькі тады цябе ўсе будуць шанаваць як чалавека, калі сам сябе будзеш шанаваць – калі не адкінеш свайго нацыянальнага ўласнага багацця. А першы скарб нацыянальны – гэта родная мова”. Змітрок Бядуля
21 лютага ў свеце адзначаецца Міжнародны дзень роднай мовы. Ён быў абвешчаны ЮНЕСКА. З прапановай увесці такі дзень выступіў Бангладэш, дзе 21 лютага 1957 года, адстойваючы права вучыцца на роднай мове, загінулі пяць студэнтаў. Трэба адзначыць, што сярод 25 суаўтараў рэзалюцыі ЮНЕСКА аб гэтым свяце была і Беларусь.
Сёння ў нашым рознакаляровым і рознагалосым свеце налічваецца больш за шэсць тысяч моваў. Палова з іх знаходзіцца пад пагрозай знікнення. Менавіта дзеля іх захавання і быў абвешчаны Дзень роднай мовы.
Гэта свята – нагода для носьбітаў любой мовы яшчэ раз задумацца аб лёсе той, адзінай, якую мы завём матчынай, на якой думаем, на якой вымавілі першае слова і на якой размаўлялі нашы продкі.
Беларуская мова прайшла доўгі гістарычны шлях, на якім былі як часы росквіту, так і часы заняпаду. Былі нават такія перыяды, калі яна ледзь не знікла. Нашы бацькі, дзяды і прадзеды нямала зрабілі, каб беларуская мова была 
прызнаная як роўная сярод іншых моў свету.
Будзь жа разам з тымі, хто думае пра яе будучыню. Размаўляй па-беларуску, бо заўтра наша мова табе, тваім дзецям і ўнукам стане неабходнай. І не саромейся недасканалай гаворкі. Мова – жывая існасць, якая жыве там, дзе ёсць людское жаданне. Ведай: учора ты яшчэ не гаварыў па-беларуску, сёння размаўляеш на “трасянцы”, а заўтра будзеш гаварыць на чыстай літаратурнай мове. А дзеля пачатку дастаткова зусім мала – проста паспрабаваць адзіны дзень у год, напрыклад, 21 лютага, з калегамі, сябрамі, роднымі, размаўляць па-беларуску.
Кансультацыя для бацькоў «Мама, тата, давайце гуляць па-беларуску!"
Кансультацыя для бацькоў
«МАМА, ТАТА, ДАВАЙЦЕ ГУЛЯЦЬ ПА-БЕЛАРУСКУ!»
Часцей за ўсе бывае так, дзіця ідзе ў першы клас, а не толькі не ведае беларускай мовы, але, нават, ніколі і не чула яе меладычнасці і чысціні. Бацькі з жахам садзяцца з сынам, або з дачкой рабіць дамашнюю работу па-беларускай мове і адчуваюць, што ахапіць неахопнае адразу не атрымліваецца. Згублены нейкі перыяд часу, калі можна было далучаць дзіця да роднай мовы яшчэ з маленства. Што рабіць? Плаціць грошы рэпетытарам, альбо ёсць іншы варыянт рашэння праблемы? Прапануем маладым бацькам некалькі парад паступовага знаёмства дзяцей дашкольнага ўзросту з роднай мовай.
Па-першае, калі ваша дзіця наведвае дашкольную установу, то вы павінны ведаць, што існуюць заняткі на беларускай мове ў групах сярэдняга і старэйшага ўзросту. На іх рэалізуюцца задачы раздзела “Развіццё маўлення” вучэбнай праграммы дашкольнай адукацыі. Рашэннем педагагічнага калектыву назначаецца адзіны дзень маўлення па-беларуску, калі з раніцы і да вечара дзеці чуюць беларускую мову ў садку і самі спрабуюць на ёй размаўляць. Акрамя таго, праводзяцца фальклорныя святы, напрыклад “Дажынкі”, “Свята ураджаю”, “Калядкі”, “Сустракаем вясну” і іншыя, на якіх дашкольнікаў знаёмяць з культурай беларускага народу, яго мовай, традыцыямі, абрадамі, рамёсламі. На гэтыя святы заўсёды запрашаюцца бацькі. Вось вам і першая ступень адукацыі маленькіх беларусаў.
А далей бацькам трэба развіваць дзіця самастойна ў сям’і. З чаго пачаць? Пачніце з калыханак, чытання кніжак-малютак, прывітання на роднай мове.
Затым звярніцеся да збораў ў садок у гульневай форме. “А давай апранацца па-беларуску!” – прапануйце малышу. І называйце яго адзенне: шкарпэткі, насоўка, кішэнька, каўнерык, гузікі, боцікі і г.д. Праз некалькі дзён ваша дзіця без памылак будзе знаходзіць адпаведную рэч, а потым і само назаве яе па-беларуску.
На кухне хай маці пазаве дачушку гатаваць ежу па-беларуску. Назвы садавіны, гародніны, электрапрыбораў дзеці запомняць хутка і з задавальненнем будуць ужываць іх у размове з іншымі людзьмі. Тым часам тата, займаючыся рамонтам кватэры, разам з сынам разбіраюцца, якія патрэбны цвікі, гаечныя ключы, дошкі, шпалеры і іншае.
Ідучы па вуліцы з маленькім грамадзянінам Беларусі, раскажыце яму аб памятніках архітэктуры вашага гораду, назавіце па-беларуску назвы крамаў, транспарту, дрэвы ў парку, хатніх і дзікіх жывёл. Не трэба навязваць малышу размову, калі ён змарыўся, хоча адпачыць або пагуляць. Рухайцеся паступова, але ўпарта і тады, калі ваша дзіця пойдзе у школу, вы убычыце, што нездарма бавілі з ім час, далучаючы яго да роднай мовы.
Лічыце, гэта займае шмат часу, ці патрабуе дадатковых ведаў? Не? Тады, не адкладаючы, бярэмся за работу і добрых вам з дзіцем гульняў па-беларуску.
Забаўлянкі, лічылкі, пацешкі варта выкарыстоўваць для чытання, запамінання, расказвання або ў якасці дапаможнага матэрыялу. Патрэбна звярнуць увагу на сакавітасць, выразнасць, мілагучнасць і багацце беларускай мовы, старацца больш апавядаць вусна, заклікаць да гэтага і бацькоў. Такі падыход значна ўзбагаціць лексічны запас дашкольнікаў, будзе прапагандаваць родную мову, яе літаратурныя і духоўныя скарбы, актыўна рыхтаваць да самастойнага чытання.
http://kobrin.edu.by/be/main.aspx?guid=67401
ЗАБАЎЛЯНКІ
У куце сядзіць мядзведзь
У куце сядзіць мядзведзь,
Хустку вышывае,
А лісічка-невялічка
Хатку прыбірае.
А каток пячэ аладкі,
Масла падлівае.
Мышанятка жвава, гладка
Катку памагае.
Сонейка-сонца
Сонейка-сонца,
Выгляні ў аконца,
Пасвяці нам трошку,
Дам табе гарошку.
Сарока-варона
Сарока-варона
На прыпечку сядзела,
Кашку варыла,
Дзетак карміла.
Гэтаму дала,
Гэтаму дала,
Гэтаму дала,
Гэтаму дала,
А гэтаму не дала.
Ладкі ладком
Ладкі ладком,
Піражкі з мядком,
Кашка з алеем,
Есці не ўмеем.
Кую, кую ножку
Кую, кую ножку,
Паеду ў дарожку.
Дарожка крывая,
Кабылка сляпая,
Еду, еду, еду,
Ніяк не даеду.
Прыпрагу сароку,
Паеду далёка,
У новай кашулі
Да майго дзядулі.
Скоранька паеду,
Каб паспець к абеду.
ЛІЧЫЛКІ
Заяц-месяц...
— Заяц-месяц,
Дзе ты быў?
— У лесе.
— Што рабіў?
— Лыкі драў.
— Куды клаў?
— Пад калоду.
— Выйдзі вон із карагоду!
Ішоў кот праз сто варот...
Ішоў кот праз сто варот,
Дайшоў да канца,
Знайшоў кацяня,
Мяў!
Кінь, кінь, перакінь...
Кінь, кінь, перакінь,
Давай далей пабяжым,
Цераз воду і агонь,
Не дагоніць нас і конь.
Выхавальнік дашкольнай адукацыі Антановіч В.Л.
Кансультацыя для бацькоў “Вусная народная творчасць – сродак развіцця маўленчай дзейнасці дашкольнікаў”
Кансультацыя для бацькоў
“Вусная народная творчасць – сродак развіцця маўленчай дзейнасці дашкольнікаў”
Творы вуснай народнай творчасці – найбольш эфектыўны сродак выхавання і навучання дзіцяці роднай мове ў дашкольным узросце. Яны выступаюць як сродак навучання дашкольнікаў маўленню, як найбольш даступная форма духоўнасці, праз якую дзіця далучаецца да мастацкіх вытокаў беларускай мовы.
Творы фальклору найбольш успрымальны, даступны да разумення і з’яўляюцца блізкімі да рускай мовы, а значыць – лёгка запамінаюцца.
Перапляценне маўленчай і гульнёвай дзейнасці дазволіць выхавальнікам, бацькам атрымаць добры вынік, утрымаць цікавасць дзяцей, замацаваць патрэбныя гукі, словы, формы вымаўлення больш дасканала.
Выкарыстанне ў рабоце твораў вуснай народнай творчасці прывядзе да элементарнага ўсведамлення дзецьмі выразных уласцівасцей лексікі і фразеалогіі рускай і беларускай моў, што ў сваю чаргу дазволіць ім адвольна карыстацца выразна-выяўленчымі сродкамі ва ўласным маўленні.
А развіваць камунікатыўныя здольнасці дзіцяці, здольнасць да эстэтычнага задавальнення магчыма пры сумесным абыгрыванні, драматызацыі, у час якіх будзе адбывацца непасрэднае авалоданне выхаванцамі мастацтвам звязнага маўлення, яго выразнасцю і вобразнасцю.
Творы вуснай народнай творчасці: пацешкі, вершы, калыханкі, забаўлянкі, казкі, прыказкі, прымаўкі, гульні і іншыя.
Адной з асноўных мэт выхавання ў дашкольнай установе з’яўляецца далучэнне дзяцей да духоўных каштоўнасцей свайго народа. Згадзiцеся, калі паразважаць на гэтую тэму, гарманічнае развіццё чалавека немагчыма без фарміравання ў яго самасвядомасці, самапавагі і нават нацыянальнай годнасці. Кожны чалавек павінен ведаць сваю родную мову, павінен умець спяваць свае народныя песні, танцаваць народныя танцы, ведаць нацыянальныя святы і традыцыі, любіць свае родныя мясціны, сваю радзіму Беларусь.
Дарослы ведае, што кніга не толькі вучыць, развівае і выхоўвае дзіця, яна абуджае ў маленькім чалавеку самыя разнастайныя творчыя пачаткі, яна дапамагае дзіцячай фантазіі здабыць багатую вобразнасць і ўнутраны сэнс.
Дзіця не можа не гуляць, не выдумляць, не складаць. Гэта непазбежна, гэта яго спосаб пранікнення ў рэальную рэчаіснасць. Але што менавіта ён выдумляе? Як складае і чаму складае менавіта гэта? Якія маральныя і эстэтычныя прычыны праяўляюцца ў дзіцячай гульні, якая патроху, часцяком незаўважна для самога дзіцяці, становіцца яго сапраўдным жыццём? Свет чытання, свет кнігі з яе літаратурнымі і графічнымі выявамі, дапамагае даросламу насыціцца і накіраваць дзіцячае ўяўленне. Кніга падае дзіцяці прыклад творчасці, прыклад творчага стаўлення да рэальнага часу. Менавіта тут, на кніжнай старонцы, малыя сустракаюць ўпершыню гарманічнае адлюстраванне рэчаіснасці. Кніжка распавядае самае галоўнае, паказвае самае прыгожае.
Ёсць у дзіцячай літаратуры розныякнігі: вясёлыя і сумныя, але яны заўсёды жыццесцвярджальныя.
Таму дзеці не могуць не любіць кнігу, таму радуюцца кнізе, як святу. А дарослыя павінны падрыхтаваць гэтую радасць, дапамагчы дзіцяці зразумець, адчуць кнігу ва ўсёй яе паўнаце.
Да нейкага ўзросту дзеці жывуць у казцы, як раўнапраўныя члены казачнага свету. І гэта натуральна, таму што казка блізкая і сугучная іх светаадчуванню. У самым пачатку жыцця яна сустракае дзяцей фантастычнымі вобразамі, займальнымі прыгодамі, маляўнічасцю і яркасцю свайго свету. Уся гэтая свежасць, чысціня, напеўнасць, гарманічная цэласць казкі служаць для маленькіх першым штуршком да развіцця фантазіі, мыслення, творчасці. Прастата і прыгажосць казачных герояў і іх учынкаў неабходныя дзіцячай свядомасці як першае адлюстраванне свету, сапраўдных чалавечых адносін у чыстым люстэрку сапраўднага мастацтва.
У кожнай казцы пракладзеная мяжа паміж Дабром і Злом. Яны непрымірымыя ворагі, яны знаходзяцца ў адвечнай барацьбе. І ў гэтым проціборстве заўсёды перамагае Дабро, заўсёды перамагае справядлівасць. Гэтая ідэя перамогі Дабра над Злом заўсёды пераканаўчая, таму што выношвалася і нараджалася разам з узнікненнем свядомасці людзей і ўдасканальвалася разам з яго развіццём, таму што працятая верай і надзеяй ўсяго чалавецтва ва ўрачыстасць добрых спраў. А вера гэтая падмацавана часам. Менавіта таму такая моцная казка і менавіта таму дзеці так вераць у яе. У амаль любой народнай казцы ўсё падпарадкоўваецца толькі дасканалым законам чалавечага быцця, тым ідэалам, якія прайшлі праверку многіх пакаленняў людзей, выкрышталізаваліся, сталі агульначалавечымі. І дзецям лёгка прыняць гэтыя ідэалы, лёгка пагадзіцца заканамернасцю.
Вельмі важна для дзяцей, што ў казцы герой, які ўвасабляе дабро, заўсёды станоўчы. Гэта ці непераможны волат, які абараняе свой народ, ці проста чалавек, які перамагае зло розумам, мудрасцю і знаходлівасцю. У любым выпадку станоўчага героя адрозніваюць розум, прыгажосць, умелыя рукі, альбо добрае чараўніцтва, а адмоўнага зло, пачварнасць і падступнасць. Таму дзеці любяць казачных герояў, вераць ім і пераносяць гэтую веру і любоў са свету казачнага ў свет рэальны.
Дзякуючы казцы, дзеці пачынаюць ўсведамляць найгалоўнейшыя ісціны чалавечага жыцця. Казка дапамагае фармаваць асновы маральнасці, маралі, па законах якой ім трэба будзе жыць. Тая самая простая, найпростая казка, якую мы, стаўшы дарослымі, пачынаем лічыць дзіцячай забавай.
Чытайце з дзецьмі як мага больш, а галоўнае пагаварыце, пра што прачыталі!
Загадчык І.І.Бірук
Кансультацыя для бацькоў «Роля сям'і ў выхаванні патрыятычных пачуццяў у выхаванцаў»
Кансультацыя для бацькоў
«Роля сям'і ў выхаванні патрыятычных пачуццяў у выхаванцаў»
Безумоўна, аснова выхавання чалавека закладваецца ў сям'і. Патрыятычнае выхаванне, цікавасць да духоўнага пачатку нашага жыцця таксама павінны пачынацца ў сям'і. Але ўмоў для гэтага сёння, на жаль, мала. І справа тут не ў адсутнасці ў бацькоў часу для педагагічных гутарак са сваімі дзецьмі, а ў нашым жаданні ахаваць іх ад цяжкіх задач, працы, духоўных высілкаў. Кожная сям'я - гэта свой замкнёны свет і сваё жыццё, свае радасці і смутку, клопаты і традыцыі, свой побыт.У сучаснай сям'і вялікую частку часу дзіця мае зносіны з мамай. Менавіта з ёй складаюцца даверныя адносіны, абмяркоўваюцца трывогі, пытанні, патрэбы. Аднак для дзяцей не менш важна і зносіны з татам. Чым часцей бацька мае зносіны з дзіцем, тым больш цеснымі становяцца эмацыйныя сувязі, а чым раней бацька далучаецца да догляду за малым, тым мацней і глыбей яго бацькоўскія пачуцці.
Устаноўлена, што ў сем'ях, у якіх бацькі марнуюць шмат часу на размовы, гульні з дзецьмі, дзеці лепш развіваюцца. Аднак даказана, што дзеці, пазбаўленыя магчымасці мець зносіны з бацькамі або з адным з іх, валодаюць павышанай адчувальнасцю, маюць цяжкасці ў наладжванні кантактаў з аднагодкамі. Сур'ёзную небяспеку для развіцця дзіцяці ўяўляе адсутнасць эмоцый, ласкі, цеплыні пры хай нават і паўнавартасным задавальненні яго фізіялагічных патрэбаў. Толькі сталыя зносіны бацькоў з дзіцем спрыяе ўсталяванню глыбокіх эмацыйных сувязяў, нараджае ўзаемную радасць.
Выхаванне дзяцей у любові і павазе да бацькоў, шанаванні продкаў - адна з вядучых ідэй педагогікі. Іншая ідэя - гадаваць будучага сем'яніна з малых гадоў шляхам фарміравання станоўчых маральных якасцяў (працавітасці, памяркоўнасці, падатлівасці, стараннасці, сціпласці, сумленнасці).
Спецыяльныя сацыялагічныя і псіхолага-педагагічныя даследаванні паказалі, што сям'я і дзіцячы сад, маючы свае асаблівыя функцыі, не могуць замяніць адзін аднаго і павінны ўзаемадзейнічаць ў імя паўнавартаснага развіцця дзіцяці.
Парады для бацькоў
Калі ў дзяцінстве дзіця адчуваў пачуццё жалю да іншага чалавека, радасць ад добрага ўчынку, гонар за сваіх бацькоў, захапленне ад судотыку з выдатным подзвігам, ён набыў эмацыйны вопыт. Тым самым будуць пабудаваны шляхi для асацыяцый эмацыйнага характару, а гэта з'яўляецца асновай, падмуркам больш глыбокіх пачуццяў, умовай паўнавартаснага развіцця чалавека.
• Выхаванне маленькага патрыёта пачынаецца з самага блізкага для яго - роднай хаты, вуліцы, дзе ён жыве, дзіцячага саду.
• Звяртайце ўвагу дзіцяці на прыгажосць роднага горада, вескi.
• У час прагулкі раскажыце, што знаходзіцца на вашай вуліцы, пагаворыце пра значэнне кожнага аб'екта.
• Дайце ўяўленне аб рабоце грамадскіх устаноў: пошты, крамы, бібліятэкі і г.д. Паназірайце за працай супрацоўнікаў гэтых устаноў, адзначце каштоўнасць іх працы.
• Разам з дзіцем прымайце ўдзел у працы па добраўпарадкаванні і азеляненні свайго двара.
• Пашырайце уласны кругагляд.
• Вучыце дзіцяці правільна ацэньваць свае ўчынкі і ўчынкі іншых людзей.
• Чытайце яму кнігі пра радзіму, яе героях, пра традыцыі, культуры свайго народа.
• Заахвочвайце дзіцяці за імкненне падтрымліваць парадак, прыкладныя паводзіны ў грамадскіх месцах.
http://kobrin.edu.by/be/main.aspx?guid=67401
Музычны кіраўнік Пуляк А.В.
Казкi
Для дзяцей 3 - 4 гадоу
Жылі-былі ў лесе лісічка і зайчык. Прыйшла восень. Холадна стала ў лесе. Надумаліся яны хаткі на зіму пабудаваць. Лісічка збудавала сабе хатку з труску-сняжку, а зайчык з труску-пяску. Перазімавалі яны ў новых хатках. Настала вясна, прыгрэла сонца. Лісіччына хатка растала, а зайкава стаіць як стаяла. Прыйшла лісіца ў зайкаву хатку, выгнала зайку, а сама ў яго хатцы засталася. Пайшоў зайка са свайго двара, сеў пад бярозкаю ды плача. Ідзе воўк. Бачыць — зайка плача.
— Чаго ты, зайка, плачаш? — пытае воўк.
— Як жа мне, зайку, не плакаць? Жылі мы з лісічкаю блізка адно каля аднаго. Пабудавалі мы сабе хаты: я — з труску-пяску, а яна — з труску-сняжку. Настала вясна. Яе хатка растала, а мая стаіць як стаяла. Прыйшла лісічка, выгнала мяне а мае хаткі і сама ў ёй жыць засталася. Дык вось я сяджу ды плачу.
— Не плач, зайка. Пойдзем, я табе памагу, праганю лісічку з твае хаты.
Пайшлі яны. Прыйшлі. Воўк стаў на парозе зайкавай хаткі і крычыць на лісічку:
— Чаго залезла ў чужую хатку? Злазь, ліса, з печы, а то скіну, паб'ю табе плечы.
Не спалохалася лісічка, адказвае ваўку:
— Ой, воўк, сцеражыся: мой хвост як дубец, — як дам, дык будзе табе канец!
Перапалохаўся воўк — ды наўцёкі, і зайку аднаго пакінуў.
Сеў зноў зайка над бярозкай ды горка плача. Ідзе праз лес мядзведзь. Бачыць — зайчык сядзіць пад бярозай і плача.
— Чаго, зайка, плачаш? — пытае мядзведзь.
— Як жа мне, зайку, не плакаць? Жылі мы з лісічкаю блізка адно каля аднаго. Пабудавалі мы сабе хаты. Я — з труску-пяску, а яна — з труску-сняжку. Настала вясна. Яе хатка растала, а мая стаіць як стаяла. Прыйшла лісічка, выгнала мяне з мае хаткі і сама там жыць засталася. Дык вось я сяджу ды плачу.
— Не плач, зайка. Пойдзем, я табе памагу, праганю лісічку з твае хаты.
Пайшлі яны. Прыйшлі. Мядзведзь стаў на парозе зайкавай хаткі і крычыць на лісічку:
— Нашто адабрала ў зайкі хату? Злазь, ліса, з печы, а то скіну, паб'ю табе плечы.
Не спалохалася лісічка, адказвае мядзведзю:
— Ой, мядзведзь, сцеражыся: мой хвост, як дубец, — як дам, дык будзе табе канец!
Спалохаўся мядзведзь — ды наўцёкі, і зайку аднаго пакінуў.
Зноў пайшоў зайка са свайго двара, сеў пад бярозкаю ды горка плача. Аж бяжыць-ідзе праз лес пеўнік. Угледзеў зайчыка, падышоў і пытае:
— Чаго, зайка, плачаш?
— Дык як жа мне, зайку, не плакаць? Жылі мы а лісічкаю блізка адно каля аднаго. Пабудавалі мы сабе хаты. Я — з труску-пяску, а яна — з труску-сняжку. Настала вясна. Яе хатка растала, а мая стаіць як стаяла. Прыйшла лісічка, выгнала мяне з мае хаткі і сама там жыць засталася. Вось я сяджу ды плачу.
— Не плач, зайка: я выганю лісу з твае хаткі.
— Ой, Петрусёк, — плача зайка, — дзе табе яе выгнаць? Воўк гнаў — не выгнаў, мядзведзь гнаў — не выгнаў.
— А вось жа я выганю. Пойдзем, — кажа пеўнік.
Пайшлі. Увайшоў пеўнік у хатку, стаў на парозе кукарэкнуў, а потым як закрычьщь:
Я — пятух-чабятух,
Я — пявун-лапатун,
На кароткіх нагах,
На высокіх пятах.
Нясу касу на плячы,
Хачу ліску засячы.
А лісічка ляжыць ды кажа:
— Ой, певень, сцеражыся: мой хвост, як дубец, — як дам, дык будзе табе канец.
Скочыў пеўнік з парога ў хату ды зноў крычыць:
Я — пятух-чабятух,
Я — пявун-лапатун,
На кароткіх нагах.
На высокіх пятах.
Нясу касу на плячы,
Хачу ліску засячы.
I — скок на печ да ліскі. Дзюбануў лісіцу ў спіну. Як усхопіцца лісіца ды як пабяжыць вон з зайкавай хаткі, а зайка дзверы зачыніў за ёю.
I застаўся ён жыць у сваёй хатцы разам з пеўнікам.
Для дзяцей 4 - 5 гадоу
Пшанічны каласок
Жылі на адным двары курачка Сакатушка, гусак Шыпун ды індык Балбатун.
Курачка даглядала сваіх куранятак, грэблася на сметніку, шукала зярнятак. А гусак Шыпун і індык Балбатун толькі шпацыравалі ўзад і ўперад па двары, як важныя паны, ды заўсёды вялі між сабою спрэчкі аб тым, хто з іх важнейшы і разумнейшы.
— У мяне галава большая, — хваліўся гусак, — дык і розуму ў ёй больш!
Індык з гэтым не згаджаўся.
— Галава ў цябе вялікая, гэта праўда, ды дурная, як бот, — казаў ён.
— Ну, няхай сабе галава дурная, — адказваў гусак, — затое нос які ў мяне! Моцны, цвёрды, прыгожы. А ў цябе што за нос — смех адзін! Чарвяк, а не нос!
I гусак, і індык былі страшэнныя гультаі. Ежы шукаць сабе ленаваліся і таму часта галадалі. Каб не карміла іх сяды-тады гаспадыня, дык даўно б гультаёў і на свеце не было.
Аднаго разу знайшла курачка каля плота пшанічны каласок. Зарадавалася, засакатала на ўвесь двор:
— Ко-ко-ко! Глядзіце, які цудоўны каласок я знайшла!
Пачулі пра тую навіну Шыпун і Балбатун.
— А ну, пакажы!
Курачка паказала ім каласок. Індык панюхаў каласок сваім носам-чарвяком.
— Так, так, — сказаў ён, — каласок і праўда цудоўны. Трэба яго змалаціць.
— Ага, ага, — згадзіўся і гусак. — Трэба змалаціць. Тады будуць зярняткі. А яны смачныя… Ага, ага!
— Добра, — сказала курачка. — А хто яго змалоціць?
— Толькі не я! — адказаў гусак. — Я тоўсты, мне цяжка цэпам махаць.
— Дык што ж, ты хочаш, каб я малаціў? — горача забалбатаў індык. — Я табе не парабак.
— Ну добра, — сказала курачка, — я сама змалачу.
Пайшла яна на ток, узяла цэп і змалаціла пшанічны каласок. Прынесла зярняткі і цешыцца:
— Глядзіце, якія цудоўныя зярняткі! Чырванаваценькія, пузаценькія! Яны, напэўна, смачнейшыя за ячменныя.
Падышлі да зярнятак і гусак з індыком.
— Так, так, — сказаў індык. — Цудоўныя зярняткі.
— Ага, ага, — пацвердзіў гусак. — Аж шкада дзяўбці.
— I не трэба дзяўбці. Іх трэба змалоць ды напячы булак, — падаў разумную параду індык.
— Ага, ага, — згадзіўся гусак. — Пшанічныя булкі мяккія, як мой пух. А смачныя якія!
— Добра, — сказала курачка. — А хто змеле пшанічныя зярняткі?
— Толькі не я, — буркнуў гусак. — Мне цяжка ў млын хадзіць.
— I не я! — усклікнуў індык. — З такой простай работаю і дурны гусак справіцца.
— Ну што ж, — сказала курачка, — калі так, то прыйдзецца мне самой ісці ў млын.
Усыпала яна зярняткі ў торбачку і панесла ў млын. Там змалола і прынесла муку дахаты.
— Ай, якая бялюткая мука! — засакатала курачка на ўвесь двор.
Індык панюхаў муку.
— Так, так, — сказаў ён, — добра пахне. Значыць, смачныя будуць булкі.
— Ага, ага, я ж казаў, што смачныя! — уставіў гусак.
— Ну, а хто спячэ з гэтай мукі булкі? — запыталася курачка.
Гусак пакруціў галавою:
— Я не ўмею.
Індык адказаў:
— Я хоць і ўмею, ды не хачу. Няхай гусак пячэ.
— Ну, добра, — сказала курачка, — тады я сама спяку.
Знайшла яна пад паветкаю дзежачку і рашчыніла цеста. Потым накалола дроў і запаліла ў печы.
Калі цеста падышло, курачка нарабіла круглых прыгожых булак і пасадзіла іх на лапаце ў печ.
Булкі пачалі пячыся. I такі прыемны пах пайшоў ад іх па ўсім двары, што ў гусака і індыка аж слінкі пацяклі.
А трэба сказаць, што яны даўно нічога не елі і так выгаладаліся, што нават спрачацца перасталі, хто з іх важнейшы ды разумнейшы.
— Хадзем у хату, — сказаў індык, — відаць, булкі ўжо гатовыя.
— Ага, ага, — адказаў гусак. — Хадзем, браце, у хату.
Прыйшлі індык з гусаком у хату. А там курачка булкі з печы дастае. Мяккія, румяныя, пахучыя.
— Так, так, — весела загаварыў індык, — якраз у пару прыйшлі.
— Ага, ага, — заківаў галавою гусак і першы падаўся за стол. Індык за ім. Але курачка спыніла іх:
— Чакайце! Не спяшайцеся, панове! Перш чым садзіцца за стол, адкажыце на мае пытанні.
— Давай свае пытанні! — сярдзіта прашыпеў гусак. — Толькі хутчэй.
— Але, толькі хутчэй, — шпарка забалбатаў і індык. — А то дужа есці хочацца…
— Дык слухайце. Хто пшанічны каласок знайшоў?
— Ты, курачка, вядома, ты знайшла, — адказалі індык і гусак у адзін голас.
— Хто змалаціў каласок?
— Ты, курачка, змалаціла.
— Хто зярняткі ў млын насіў?
— Ты насіла…
— А хто дровы сек, у печы паліў, пшанічныя булкі пёк?
Пераглянуліся паміж сабою індык з гусаком і адказалі:
— Ты, вядома… За гэта табе і слава.
— Дык вось, — сказала курачка Сакатушка, — каму слава, таму і булкі. А вы, гультаі, ідзіце прэч адгэтуль! Ко-ко-ко! Дзеткі, бяжыце сюды хутчэй.
Пазбягаліся з двара кураняткі і пачалі з курачкай частавацца свежымі пшанічнымі булкамі.
А галодныя гультаі індык і гусак зноў заспрачаліся, хто з іх важнейшы ды разумнейшы.
Для дзяцей 5 -6 гадоу
Жылі дзед ды баба. Нічога ў іх з гаспадаркі не было — толькі пеўнік і жаронцы.
Дзіўныя гэта былі жаронцы: паложыць у іх дзед адно зярнятка, пакруціць раз-другі, і цэлая кадушка мукі намелецца.
Добра жылі дзед з бабай самі і пеўніка не крыўдзілі. Дачуўся пра дзіўныя жаронцы пан. Парашыў ён украсці іх. Прыехаў адвячоркам да дзеда і просіцца пераначаваць. «На паляванні, — кажа, — быў: далёка дадому ехаць,
а тут ноч надыходзіць».
— Начуй сабе, я — кажа дзед, — месца хопіць.
Уночы, як дзед і баба заснулі, пан украў жаронцы ды паехаў. Моцна затужылі дзед з бабай па жаронцах. Сядзяць яны галодныя ды плачуць.
Пеўнік слухаў, слухаў іх, а потым і кажа:
— Не плачце, а вярну вам жаронцы!
— Дзе табе вярнуць іх! — кажуць дзед і баба. — Пан цябе і на парог не пусціць.
— Нічога, — падхрабрыўся пеўнік, — вярну. Хоць сам загіну, а жаронцы вярну.
Развітаўся ён з дзедам і бабай ды паляцеў у панскі двор. Ляціць ён дарогаю, ляціць ён шырокаю, а насустрач яму каршун.
— Куды, певень, ляціш? — пытаецца.
— У двор да пана.
— Чаго?
— Пан у дзеда з бабай начаваў ды жаронцы ўкраў. Я лячу іх сыскаць.
— Вазьмі і мяне з сабою.
— Лезь у валляк!
Каршун улез пеўніку ў валляк. Пеўнік паляцеў далей. Ляціць ён дарогаю, ляціць шырокаю, а насустрач яму лісіца:
— Куды, певень, ляціш?
— У двор да пана.
— Чаго?
— Пан у дзеда з бабай начаваў ды жаронцы ўкраў. Лячу іх сыскаць.
— Вазьмі і мяне з сабою.
— Лезь у валляк.
Лісіца ўлезла пеўніку ў валляк. Пеўнік паляцеў далей. Ляціць ён дарогаю, ляціць шырокаю, а насустрач яму барсук:
— Куды, певень, ляціш?
— У двор да пана.
— Чаго?
— Пан у дзеда з бабай начаваў ды жаронцы ўкраў. Лячу іх сыскаць.
— Вазьмі і мяне з сабою.
— Лезь у валляк.
Барсук улез пеўніку ў валляк. Пеўнік паляцеў далей. Ляціць ён дарогаю, ляціць шырокаю, а насустрач яму воўк:
— Куды, певень, ляціш?
— У двор да Пана.
— Чаго?
— Пан у дзеда з бабай начаваў ды жаронцы ўкраў. Лячу іх сыскаць.
— Вазьмі і мяне з сабою.
— Лезь у валляк!
Ляцеў, ляцеў пеўнік і прыляцеў у двор да пана. А ў пана ў гэты час былі госці — пілі, гулялі. Вокны і дзверы насцеж парасчынялі.
Узляцеў пеўнік на падаконне, залопаў крыламі ды заспяваў на ўвесь голас:
— Ку-ка-рэ-ку! Каб пан не дажыў веку! Ён у дзеда з бабай начаваў ды жаронцы ўкраў. Я прыляцеў жаронцы сыскаць. Аддавай, пан, ясаронцы.
Пану стала брыдка перад гасцямі, што пеўнік яго злодзеем абзывае. Вось ён і кажа:
— Слугі, слугі, схапіце гэтага крыкуна, укіньце ў куратнік: няхай яго куры задзяўбуць!
Схапілі слугі пеўніка, укінулі ў куратнік, а самі пайшлі. Тут пеўнік і кажа:
— Каршун, каршун, вылазь з валляка, падушы курэй.
Выскачыў каршун а валляка, перадушыў усіх курэй ды паляцеў у лес.
Пеўнік зноў прыляцеў на падаконне:
— Ку-ка-рэ-ку! Каб пан не дажыў веку! Ён у дзеда з бабай начаваў ды жаронцы ўкраў...
— Ах, — кажа пан, — дык яго куры не задзяўблі? Добра ж! Слугі, слугі, схапіце гэтага крыкуна, завясіце ў гусятнік, няхай яго гусі зашчыплюць!
Схапілі слугі пеўніка і ўкінулі ў гусятнік.
Пеўнік ачухаўся ды кажа:
— Лісічка, лісічка, вылазь з валляка, падушы гусей.
Лісіца так і зрабіла, а сама ў лес пабегла. Паляцеў пеўнік на падаконне ды зноў свае спявае:
— Ку-ка-рэ-ку! Каб пан не дажыў веку!..
— Ах, — кажа пан. — дык яго і гусі не зашчыпалі? Добра ж! Слугі, слугі, нясіце яго ў свінарнік: няхай яго свінні загрызуць.
Занеслі слугі пеўніка ў свінарнік. А там пеўнік кажа:
—Барсук, барсук, вылазь з валляка, пагрызі свіней.
Барсук так і зрабіў, а сам пабег у лес. Прыляцеў пеўнік на падаконне. «Ку-ка-рэ-ку!..»
— Ах, — кажа пан, пачуўшы пеўнікаў голас, — дык яго і свінні не загрыз лі?.. Слугі, слугі, укіньце яго ў стайню: няхай яго коні затопчуць.
У стайні пеўнік кажа:
— Воўк, воўк, вылазь з валляка, парэж коней.
Воўк выскачыў, парэзаў усіх коней і ходу ў лес.
Прыляцеў пеўнік на падаконне:
— Ку-ка-рэ-ку!..
Пан аж за галаву хапіўся: што ж рабіць? Потым кажа:
— Слугі, слугі, схапіце гэтага крыкуна, занясіце кухару, няхай ён яго засмажыць.
Слугі так і зрабілі. Кухар засмажыў пеўніка і прынёс на талерцы пану. Пан схапіў яго ды і праглынуў са злосці усяго адразу. А пеўнік ажыў у панскім жываце, вытыркнуў дзюбу праз правае вуха ды заспяваў:
— Ку-ка-рэ-ку! Каб пан не дажыў веку!..
Пан закрычаў:
— Слугі, слугі, хапайце сякеры, сячыце гэтага нягодніка!
Схапілі слугі сякеры, як секанулі, дык і адсеклі пану правае вуха... А пеўнік пералез у левае вуха ды зноў заспяваў.
— Слугі, слугі, — крычыць пан, — сячыце яго!
Секанулі слугі, ды не па пеўніку, і адсеклі пану левае вуха. Застаўся пан без вушэй. Тады пеўнік высунуўся праз рот.
— Слугі, слугі, — крычыць пан, разявіўшы рот, — сячыце, сячыце яго!
Секанулі слугі, ды не па пеўніку, а па языку, — адсеклі пану язык.
А пеўнік выскачыў, паляцеў на падаконне, сеў і спявае. Бачыць пан — няма рады: усю яго жывёлу пеўнік перадушыў, ды і самога скалечыў. Вынес ён жаронцы з пакояў і аддаў іх пеўніку.
Пеўнік схапіў адзін камень пад адно крыло, другі — пад другое і паляцеў дахаты.
Зарадаваліся дзед з бабай жаронцам, пачалі, ў іх муку малоць. З мукі хлеб пякуць, самі ядуць і пеўніку даюць.
Прыказкі, прымаўкі
Родная зямелька – як зморанаму пасцелька.
На чужыне і камар загіне.
Далёкая старана без ветру сушыць.
У сваім краі, як у раі.
Хмары не будзе – гром не ўдарыць.
Не ўсякая хмара дажджу дае.
Адкуль хмары, адтуль дождж.
Ластаўкі нізка лятаюць – дождж будзе.
Будзе дождж – будуць і грыбы.
Як кот на пячы – холадна на двары.
Беражы нос у вялікі мароз.
Вада камень прабівае.
Якая зямля – такі і хлеб.
Ваўка зубы кормяць.
Рыба вады не баіцца.
Лес і вада – родныя брат і сястра.
Жураўлі ляцяць высока – зіма яшчэ далёка.
Зіма снежная – лета дажджлівае.
Бусел прыляцеў – вясна будзе.
Вясенні дзень год корміць.
Вясна красна цвятамі, а восень пладамі.
Калі май халодны, дык год хлебародны.
Дзе пасееш густа, там не будзе пуста.
Ліха не знаць – на сваім полі араць.
Трэба рана ўставаці, калі хлеба дажыдаці.
Шчырая праца – мазалёвая.
Хто любіць трудзіцца, таму без працы не сядзіцца.
Работа і корміць, і поіць.
Вось на свеце як бывае: хто працуе, той і мае.
Без працы не есці пірагоў.
Хто працуе, той і святкуе.
Добра рабі, добра і будзе.
Кожнаму сваё дзіця міла.
У сваёй маткі ўсе добрыя дзеткі.
Сам добры – людзі добрыя.
Добры чалавек і жывёлу шкадуе.
Злосці поўныя косці.
Сабака ад злосці свой хвост кусае.
Працаваць не любіш – чалавекам не будзеш.
Праца чалавека корміць, а лянота порціць.
Лянівай кабыле і хвост мяшае.
http://nikka.by/прымаўкі-і-прыказкі-на-беларускай-мов/
Песні, забаўлянкі
Мышка
— Мышка, мышка, дзе была?
— Далёка.
— Што рабіла?
— Кросны ткала.
— А што заткала?
— Кусок сала.
— А дзе падзела?
— Мышка з'ела.
— А дзе тая мышка?
— У норку паляцела.
* * *
Кую, кую ножку
Кую, кую ножку.
Паеду ў дарожку,
За чатыры мілі,
Па масла, па сыры.
Дарожка крывая,
Кабылка кульгае,
Напраўлю цялежкі,
Паеду ў арэшкі.
Стану я іх трэсці,
Будуць дзеткі есці.
* * *
Кукарэку, певунок!
Кукарэку, певунок!
Пашый хлопцу кажушок,
Пашый штонікі з шаўкоў,
З залаценькіх паяскоў.
І пашыў ён, і надзеў,
І ў люстэрка паглядзеў.
* * *
Гого-гого, гусачок!
Гого-гого, гусачок!
Зрабі хлопчыку свісток
З беласнежнага крыла,
Ды з бліскучага пяра.
І зрабіў ён, і падаў,
І сыночак заіграў.
Ой, бычок, мой бысенька
Ой, бычок, мой бысенька,
Залатая лысінка,
Бадучыя рогі,
Тупучыя ногі.
Паціханьку ты хадзі
І дзіцятка не будзі.
* * *
Кукарэку, певунок!
Кукарэку, певунок!
Пашый хлопцу кажушок,
Пашый штонікі з шаўкоў,
З залаценькіх паяскоў.
І пашыў ён, і надзеў,
І ў люстэрка паглядзеў.
* * *
Кую, кую ножку
Кую, кую ножку.
Паеду ў дарожку,
За чатыры мілі,
Па масла, па сыры.
Дарожка крывая,
Кабылка кульгае,
Напраўлю цялежкі,
Паеду ў арэшкі.
Стану я іх трэсці,
Будуць дзеткі есці.
Ой, бычок, мой бысенька
Ой, бычок, мой бысенька,
Залатая лысінка,
Бадучыя рогі,
Тупучыя ногі.
Паціханьку ты хадзі
І дзіцятка не будзі.
Ходзіць коцік па палях
Ходзіць коцік па палях,
Носіць сон у кашалях.
Ходзіць коцік па капусце,
Носіць сон у белай хусце.
Бабка коціка дагнала,
Сон для дзетачак забрала.
А ты, коця, вон, вон,
А на дзетак — сон, сон.
* * *
Сонейка -сонца
Сонейка-сонца,
Выгляні ў аконца,
Пасвяці нам трошку,
Дам табе гарошку.
Меню раздела
